Nowa ustawa antylichiwarska zwiastuje nie tyle koniec pozabankowych pożyczek krótkoterminowych ale nowe problemy dla pożyczkobiorców oraz oszczędzających. Chwilówki są bardzo popularne bowiem tylko w 2018 roku, jak podaje GUS, Polacy zaciągnęli prawie 2,6 mln chwilówek, z okresem spłaty do 1 miesiąca. Wg. tej instytucji kredytów z okresem spłaty do 12 miesięcy udzielono w liczbie 4,2 mln. Konsekwencje nowej ustawy anty-lichwiarskiej odczują oszczędzający, inwestorzy, pożyczkobiorcy i pożyczkodawcy, a nawet Rekin, ponieważ już dziś jedna z firm pożyczkowych odmówiła zapłaty za wykonana usługę w kwietniu 2019 (nazwę ujawnię jeśli się nie zreflektuje).

Dotychczas limit kosztów poza-odsetkowych wynosił 55%. Wg nowej ustawy, bez konsultacji ze związkiem pożyczkodawców zmieniono ten limit na 20%, pomimo, iż wcześniej zakładano 45%. Wg komunikat CIR Rządu, ustawa przewiduje szereg ograniczeń, a nawet kary więzienia m.in.

  • karę więzienia od 3 miesięcy do 5 lat dla osoby, która „w zamian za udzielone osobie fizycznej świadczenie pieniężne wynikające m.in. z umowy pożyczki, żąda od niej zapłaty kosztów dodatkowych dwukrotnie wyższych niż maksymalne lub żąda od niej zapłaty odsetek w stopie dwukrotnie wyższej niż maksymalna”
  • Limitem 20 proc. odsetek w skali roku mają być objęte umowy zakupów ratalnych i pożyczki pozabankowe ratalne
  • Pożyczki udzielane na podstawie umowy cywilno-prawnej mają mieć ograniczenie pozaodsetksowych kosztów w wysokości 25%.
  • Zabezpieczenie pożyczek nie będzie mogło przekraczać wysokości pożyczonej kwoty powiększonej maksymalnie o 45%
  • Tzw. przewłaszczenie nieruchomości na zabezpieczenie pożyczki będzie zabronione.
  • Zabroniona będzie egzekucja komornicza z mieszkania, jeżeli wysokość zadłużenia nie przekracza 5 proc. wartości nieruchomości.
  • Firmy pożyczkowe będą podlegać nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego

Skąd problem chwilówek?

Chwilówki, czyli pożyczki pozabankowe udzielane szybko i bez formalności powszechnych w bankach, są popularne na całym globie. Przykładowe historie, które przemawiają szczególnie mocno do wyobraźni opinii publicznej wyglądają następująco:

  • „Zaciągnięto chwilówki na dowód bez jego wiedzy”
  • „Zaciągnął pożyczkę, a musi spłacić x razy więcej”

W społeczeństwie dominuje opinia, że pożyczki pozabankowe to „lichwa”. Warto w tym miejscu wspomnieć, że oba podane przykłady są marginalnym zjawiskiem, a nie powszechnym i wynikają ze specyficznych sytuacji np. kradzieży tożsamości przez przestępców, albo sytuacji, w której pożyczkobiorca poniósł koszty egzekucji ( w tym wysokie opłaty sądowe), gdzie rzeczywiście pomimo, już obowiązującej ustawy anty-lichwiarskiej jego koszty to x razy więcej niż kwota pożyczki. Większość osób nie wchodzi jednak w szczegóły i przypisują całe zło firmom pożyczkowym.

Kto będzie miał problem po wprowadzeniu ustawy?

Ucierpią pożyczkobiorcy, pożyczkodawcy oraz inwestujący w pożyczki. Są także tacy, którzy zyskają na nowej ustawie. Wytłumaczę dokładniej w jaki sposób nowa ustawa anty-lichwiarska dotknie te grupy osób. Sprawdź czy jesteś w jednej z nich.

Pożyczkobiorcy stracą finansowanie bieżących potrzeb

Ponad 50% Polaków jest odcięta od możliwości zaciągnięcia kredytu w banku z uwagi na scoring kredytowy. Często mówi się, że poprzez brak zdolności, ale to właśnie scoring banków jest określeniem bardziej precyzyjnym. Przykładowo niezapłacenie mandatu i wpis do Krajowego Rejestru Długów skutkuje odmową udzielania kredytu w banku, pomimo, iż dana osoba ma zdolność do spłaty potencjalnego zobowiązania kredytowego w banku.

Już teraz firmy chwilówkowe odrzucają od 57% do 96% wniosków o pożyczkę (dane statystyczne Rekina Finansów). Po obniżeniu potencjalnych zysków firm pożyczkowych, firmy jeszcze bardziej zaostrzą modele scoringowe. Czy odciętych od finansowania zostaną miliony Polaków czy tylko setki tysięcy, na ten moment trudno oszacować. Niestety wiele osób po prostu nie spłaca zaciągniętych zobowiązań, więc pożyczki będą udzielane jeszcze mniejszej grupie osób niż dotychczas – grupie bardziej wiarygodnej finansowo.

W rozmowach z przedstawicielami firm pożyczkowych dowiedziałem się, że najczęściej przewidywanym scenariuszem jest likwidacja darmowych chwilówek. Prawdopodobnie już każda pożyczka będzie płatna. Będzie ograniczany także koszt obsługi i tak jak wspomniałem akcja kredytowa zostanie zmniejszona.

Czy potrzeba pożyczania gotówki zniknie?

Z pewnością nie zniknie. Podobnie jak prohibicja czy kryminalizacja narkotyków doprowadziły do znacznie większych patologii np. dopalaczy, z których lekarze często nie są w stanie odratować człowieka bo nie znają składu chemicznego i tym samym „odtrutki”.

Czarny rynek zapełni tą potrzebę. Zapewne będziemy słyszeć częściej o pobiciach, porwaniach i kradzieżach w związku z długami.

Bankructwa firm pożyczkowych mogą oznaczać straty inwestorów

Menadżerowie firm pożyczkowych jasno dali mi do zrozumienia, że niektórym firmom „zbankrutuje się”. Dotyczy to szczególnie firm ze słabszym portfelem kredytowym. Wobec tego zalecam aby inwestujący w pożyczki, zdecydowanie ograniczyli inwestycje w pożyczki udzielane w Polsce. Alternatywnie można inwestować w euro lub innej walucie ale nie w pożyczki udzielane w Polsce. Na ten moment ryzyko kursowe euro/pln wydaje mi się mniejsze niż ryzyko inwestowania na polskim rynku.

Kto zyska na wprowadzeniu ustawy „likwidującej chwilówki”?

Zyskają lombardy oraz zwykli ludzie chcący kupić coś taniej. Potrzebujący gotówki będą sprzedawać co popadanie.

W dłuższym terminie mogą zyskać także banki, oferujące karty kredytowe i szybkie pożyczki. W tej chwili dla banków jest to duży problem ponieważ, duża dostępność kredytów pozbankowych psuje zdolność kredytową kredytobiorców.

Wzrośnie uzależnienie od pomocy społecznej. Poparcie dla programów socjalnych także powinno wzrosnąć.

Jak wspominałem w artykule „Kredyty w Polsce są najtańsze od 1995 roku” kredyty stają się coraz tańsze, a zadłużenie gospodarstw domowych pokonuje kolejne maksima.

Czy popierasz nową ustawę anty-lichwiarską? Podziel się ze mną swoją opinią.

[cp_modal display=”inline” id=”cp_id_25d65″][/cp_modal]