W dobie powrotu do równowagi gospodarczej po pandemii inflacja stała się jednym z głównych wyzwań dla krajów strefy euro. Banki centralne, w tym Europejski Bank Centralny (EBC), dążą do zakotwiczenia oczekiwań inflacyjnych, aby zapobiec tzw. „spirali płacowo-cenowej”, w której wzrost płac napędza kolejne wzrosty cen, podsycając inflację. Ten artykuł opiera się na najnowszych badaniach EBC i omawia wpływ oczekiwań inflacyjnych na przewidywania dotyczące dochodów. Korzystając z danych ankietowych, EBC dostarcza wglądu w skalę przeniesienia inflacji na dochody i jej skutki dla różnych grup społecznych w strefie euro.
Mechanizmy przeniesienia inflacji na dochody
Głównym mechanizmem, dzięki któremu inflacja wpływa na oczekiwania dochodowe, jest percepcja konsumentów dotycząca ich przyszłej siły nabywczej. W okresach wysokiej inflacji konsumenci często przewidują, że ich płace powinny wzrosnąć, aby mogli utrzymać swój standard życia. Jednak na wysokość przewidywanych wzrostów wpływają różne czynniki, takie jak warunki na rynku pracy czy polityka inflacyjna poszczególnych krajów. Te różnice powodują, że nie wszyscy konsumenci oczekują pełnej rekompensaty inflacyjnej. Wzrost płac może być zatem tylko częściowy aby zaspokoić ich oczekiwania.
Metodologia Badania
Do uzyskania danych o oczekiwaniach konsumentów EBC wykorzystał swoje badanie Consumer Expectation Survey (CES). CES zbiera dane dotyczące przewidywanej inflacji oraz wzrostu dochodów w sześciu największych krajach strefy euro. Respondenci przedstawiają swoje oczekiwania probabilistycznie, szacując prawdopodobieństwo zmiany inflacji lub dochodów w określonych przedziałach. Dzięki agregacji odpowiedzi indywidualnych badacze mogą obserwować trendy w całej populacji i mierzyć przewidywane przeniesienie inflacji na dochody.
Większość konsumentów nie oczekuje pełnego pokrycia inflacji
Wyniki badań wskazują na istotne, lecz niepełne przeniesienie inflacji na dochody. Większość konsumentów nie oczekuje pełnego wyrównania wzrostów dochodów względem inflacji, co oznacza, że przewidują pewną rekompensatę, ale nie oczekują pełnego dostosowania dochodów do inflacji. Poziom przeniesienia inflacji różni się w zależności od kraju, grupy wiekowej i poziomu dochodów, co odzwierciedla różnice w systemach indeksacji płac i warunkach na rynku pracy. Na przykład w krajach, w których istnieją automatyczne mechanizmy indeksacji płac, takich jak Belgia, inflacja przenosi się na dochody w większym stopniu niż w krajach o bardziej sztywnych systemach płacowych, jak Włochy.
Wnioski dla Poszczególnych Krajów
- Belgia: W związku z automatyczną indeksacją wynagrodzeń w Belgii poziom dostosowania dochodów do inflacji jest wysoki.
- Włochy: Dostosowanie wynagrodzeń w Włoszech jest wolniejsze, ponieważ renegocjacje płac odbywają się co trzy lata, a ich reakcja na inflację jest ograniczona.
- Francja: Przeniesienie inflacji na dochody jest stosunkowo jednolite między grupami dochodowymi, podczas gdy osoby starsze oczekują większej rekompensaty.
- Hiszpania i Holandia: W Hiszpanii i Holandii wyższe oczekiwania co do wzrostu dochodów mają osoby zamożniejsze oraz młodsze grupy wiekowe.
Wykresy ilustrujące wyniki
Na poniższych wykresach przedstawiono zróżnicowanie w oczekiwaniach dotyczących wzrostu dochodów w różnych krajach strefy euro oraz zależności między oczekiwaniami inflacyjnymi a dochodowymi dla różnych grup wiekowych i dochodowych.
Powyższy wykres przedstawia szacowane przeniesienie inflacji na dochody w wybranych krajach strefy euro. Belgia wyróżnia się najwyższym poziomem przeniesienia inflacji na dochody, co jest wynikiem automatycznej indeksacji płac. Włochy z kolei mają najniższy wskaźnik, co odzwierciedla wolniejszą i mniej elastyczną reakcję płac na inflację.
Wpływ na Różne Grupy Demograficzne
Osoby starsze, szczególnie te powyżej 65 roku życia, częściej oczekują wyższych dostosowań dochodów ze względu na indeksację emerytur. Z kolei młodsze grupy w wieku produkcyjnym przeważnie przewidują mniejsze dostosowania dochodów do inflacji. Grupy o wyższych dochodach mają tendencję do oczekiwania większych rekompensat, co wskazuje na różne poziomy siły przetargowej i elastyczności płac między grupami demograficznymi.
Zobacz także:
- Inflacja – przyczyny i skutki wysokich cen w Polsce
- Jak ochronić kapitał przed inflacją?
- Opłacalność kredytu hipotecznego w czasie inflacji
- Inflacja vs Stagflacja – kluczowe różnice
- Najlepsza lokata. Ranking.
- Inwestycje – w co inwestować podczas inflacji?
- Więcej w dziale o inwestycjach i oszczędzaniu.
