Zwolnienie z pracy może być jednym z najtrudniejszych momentów w karierze zawodowej. Jednakże, odpowiednie podejście może zmienić to wyzwanie w szansę na rozwój i znalezienie nowej ścieżki kariery. Poniższy poradnik ma na celu przeprowadzenie Cię przez ten proces krok po kroku od strony prawnej, finansowej i psychologicznej.

1. Pierwsze kroki po zwolnieniu

Zachowaj spokój

  • Zwolnienie z pracy może wywołać silne emocje, takie jak gniew, smutek czy lęk. Daj sobie czas na ich przeżycie, ale staraj się zachować spokój i nie podejmować impulsywnych decyzji.

Przeanalizuj sytuację

  • Przeczytaj dokładnie dokumenty dotyczące zwolnienia (np. wypowiedzenie umowy, uzasadnienie, informacje o świadczeniach).
  • Sprawdź, czy przysługuje Ci odprawa lub inne świadczenia wynikające z Kodeksu pracy lub umowy o pracę.

Uzyskaj wsparcie

  • Porozmawiaj z rodziną, przyjaciółmi lub terapeutą.
  • Skonsultuj się z prawnikiem, jeśli masz wątpliwości co do legalności zwolnienia.

2. Prawa pracownika w przypadku zwolnienia

Typy zwolnienia a prawa pracownika

  1. Zwolnienie za wypowiedzeniem
    • Okres wypowiedzenia zależy od stażu pracy u danego pracodawcy:
      • 2 tygodnie dla zatrudnienia poniżej 6 miesięcy,
      • 1 miesiąc dla zatrudnienia od 6 miesięcy do 3 lat,
      • 3 miesiące dla zatrudnienia powyżej 3 lat.
    • W okresie wypowiedzenia przysługuje Ci prawo do urlopu wypoczynkowego.
  2. Zwolnienie bez wypowiedzenia (dyscyplinarne)
    • Przysługuje tylko w określonych przypadkach (ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, popełnienie przestępstwa itp.).
    • Nie przysługuje odprawa, ale masz prawo do wynagrodzenia za przepracowane dni i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
  3. Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
    • Wszystkie warunki rozwiązania umowy ustalane są indywidualnie z pracodawcą.
    • Możliwe jest wynegocjowanie korzystnych warunków, np. odprawy lub referencji.

Dni wolne na poszukiwanie pracy

  • Masz prawo do 2-3 płatnych dni wolnych na poszukiwanie pracy. Przysługują one, jeśli okres wypowiedzenia trwa co najmniej 2 tygodnie. Tak wynika z art. 37 Kodeksu pracy (link).

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

  • Pracodawca może zwolnić Cię z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, przy zachowaniu prawa do wynagrodzenia.

Odwołanie

  • Masz prawo odwołać się do sądu pracy, jeśli nie zgadzasz się z decyzją pracodawcy. Termin na złożenie odwołania to 21 dni od otrzymania pisma.
  • Istotne jest to, że wniesienie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę nie zmienia jego sytuacji. Każde wypowiedzenie, nawet jeśli nie jest zgodne z prawem lub jest nieuzasadnione, pozostaje skuteczne. Oznacza to, że bez względu na ewentualną wadliwość wypowiedzenia umowa i tak rozwiąże się w określonym w nim terminie.
  • O przywróceniu pracownika do pracy albo przyznaniu mu odszkodowania może zdecydować dopiero sąd pracy.
  • Pracownik składający odwołanie do sądu pracy może zarzucić pracodawcy, że wręczone mu wypowiedzenie:
    • narusza przepisy o wypowiadaniu umów,
    • jest nieuzasadnione (tylko w przypadku umów na czas nieokreślony).
  • Pracownik odwołujący się do sądu powinien określić swoje żądania. Rodzaj roszczenia, z jakim będzie mógł wystąpić, zależy od rodzaju wypowiedzianej umowy oraz następstw, jakie to wypowiedzenie wywołało.
  • Najwięcej jednak może żądać pracownik zatrudniony w ramach umowy na czas nieokreślony; prawo daje mu bowiem możliwość wystąpienia:
    • o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, jeżeli nie upłynął jeszcze okres wypowiedzenia,
    • o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach, jeżeli okres wypowiedzenia już upłynął,
    • o odszkodowanie od pracodawcy.
  • Tylko o odszkodowanie mogą ubiegać się pracownicy, którym pracodawca wadliwie wypowiedział umowę o pracę na okres próbny lub na czas określony. Nie mogą natomiast walczyć w sądzie o przywrócenie do pracy. Wyjątek stanowi jedynie wypowiedzenie umowy na czas określony otrzymane przez pracownicę w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego albo pracownika wychowującego dziecko w okresie korzystania przez niego z urlopu macierzyńskiego.

Ochrona stosunku pracy

  • Pracownice spodziewające się dziecka oraz osoby w wieku przedemerytalnym korzystają ze specjalnej ochrony. Jeśli pracodawca zwolnił Cię wbrew przepisom, możesz domagać się przywrócenia do pracy.

Odprawa

  • Odprawę pieniężną możesz otrzymać, gdy straciłeś pracę np. w związku z upadłością lub likwidacją zakładu. Świadczenie przysługuje tylko wtedy, gdy w firmie pracuje co najmniej 20 osób.

Świadczenia opieki zdrowotnej

  • Po wygaśnięciu tytułu do ubezpieczeń społecznych można korzystać z darmowej opieki zdrowotnej jeszcze przez 30 dni.

Urlop i ekwiwalent za niewykorzystany urlop

  • Pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w przypadku zakończenia umowy.
  • Nie dotyczy to urlopu na żądanie, jeśli nie został wykorzystany w trakcie zatrudnienia.

Zwolnienie lekarskie (L4) w trakcie wypowiedzenia

  • Pracownik na L4 w okresie wypowiedzenia jest chroniony przed zwolnieniem bez wypowiedzenia.
  • Pracodawca jest zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia chorobowego w okresie trwania umowy.

Emerytura i okres składkowy

  • Okres wypowiedzenia jest wliczany do stażu pracy, co wpływa na wysokość przyszłej emerytury.
  • Zwolnienie z pracy nie przerywa historii ubezpieczeniowej, pod warunkiem terminowego opłacania składek (np. przy zasiłku dla bezrobotnych).

3. Zasiłek dla bezrobotnych

Kto może otrzymać zasiłek?

  • Osoby zarejestrowane w urzędzie pracy jako bezrobotne.
  • Osoby, które przepracowały co najmniej 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy, osiągając wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnej krajowej i odprowadzając składki na Fundusz Pracy.

Wysokość zasiłku

  • Wysokość zasiłku jest uzależniona od stażu pracy:
    • Do 5 lat: 80% podstawy,
    • Od 5 do 20 lat: 100% podstawy,
    • Powyżej 20 lat: 120% podstawy.
  • Podstawa zasiłku wynosi ok. 1300 zł brutto w pierwszych trzech miesiącach, a następnie maleje.

Okres pobierania zasiłku

  • Standardowo 6 miesięcy.
  • 12 miesięcy w regionach o wysokim bezrobociu lub dla osób powyżej 50. roku życia z odpowiednim stażem pracy.

Dodatkowe korzyści

  • Bezpłatne ubezpieczenie zdrowotne.
  • Dostęp do szkoleń, kursów i ofert pracy za pośrednictwem urzędu pracy.

Analiza Twoich potrzeb i celów

Ocena finansowa

  • Sporzył budżet domowy i określ swoje możliwości finansowe na najbliższe miesiące.
  • Sprawdź, czy możesz ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych.

Refleksja nad ścieżką kariery

  • Zastanów się, czy chcesz kontynuować pracę w tej samej branży, czy rozważyć zmianę kierunku zawodowego.
  • Oceń swoje mocne strony, umiejętności i obszary do rozwoju.

Wyznaczenie celów

  • Sformułuj krótko- i długoterminowe cele zawodowe.
  • Określ kryteria dla nowej pracy (np. wynagrodzenie, lokalizacja, styl zarządzania).

5. Aktywne poszukiwanie pracy

Aktualizacja CV i LinkedIn

  • Zaktualizuj swoje CV, podkreślając kluczowe osiągnięcia.
  • Upewnij się, że Twój profil na LinkedIn jest kompletny i profesjonalny.

Budowanie sieci kontaktów

  • Skontaktuj się z dawnymi współpracownikami, mentorami i znajomymi.
  • Dołącz do grup branżowych i uczestnicz w wydarzeniach networkingowych.

Szukanie ofert pracy

  • Korzystaj z portali ogłoszeniowych.
  • Rozważ współpracę z agencją rekrutacyjną.

Rozwijanie umiejętności

  • Zapisz się na kursy online.
  • Zdobądź nowe certyfikaty w obszarach, które Cię interesują.

6. Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej

Przygotuj odpowiedzi na pytania

Ćwicz wystąpienia

  • Przeprowadź symulacje rozmów z bliskimi lub mentorem.
  • Zadbaj o mowę ciała, dykcję i profesjonalny wygląd.

7. Rozwój osobisty i mentalny

Zdrowie psychiczne

  • Regularnie uprawiaj aktywność fizyczną i zadbaj o zdrową dietę.
  • Medytuj lub stosuj techniki relaksacyjne, aby zmniejszyć stres.

Utrzymywanie rutyny

  • Zachowaj strukturę dnia, nawet podczas bezrobocia.
  • Wyznaczaj codzienne cele i monitoruj swoje postępy.

Inspiracja

  • Czytaj książki i słuchaj podcastów na temat rozwoju osobistego i zawodowego.
  • Czerp inspirację od osób, które przeszły przez podobne sytuacje.

8. Rozważ alternatywne ścieżki kariery

Samozatrudnienie

  • Rozważ założenie własnej działalności gospodarczej.
  • Przeanalizuj rynek i przygotuj biznesplan.

Praca tymczasowa

  • Podejmij pracę na czas określony, aby zyskać nowe doświadczenie i kontakt z rynkiem pracy.

Przekwalifikowanie

  • Rozważ zmianę branży lub zdobycie nowych kompetencji, np. poprzez studia podyplomowe.

Podsumowanie

Zwolnienie z pracy może wydawać się początkiem trudnego okresu, ale jest również okazją do refleksji i rozwoju. Przy odpowiednim podejściu, determinacji i wsparciu można zamienić je w krok naprzód ku nowym możliwościom zawodowym i osobistym.

Pytania i odpowiedzi

Co jeśli odmówię podpisania wypowiedzenia?

Osoba wręczająca wypowiedzenie czyni na wypowiedzeniu adnotację o odmowie przyjęcia wypowiedzenia i podpisuje się pod tą adnotacją, wpisując datę. Dokument ten w przypadku sporu sądowego będzie wykorzystany przez pracodawcę. Kwestia ta znalazła wielokrotnie odbicie w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

W wyroku z dnia 16 kwietnia 1995 roku sygn. IPR 2/95 Sąd Najwyższy stwierdził, że:

oświadczenie woli zakładu pracy o rozwiązaniu umowy o pracę jest złożone pracownikowi z chwilą gdy doszło do niego w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią chociaż tego nie uczynił.

Podobnie w wyroku z dnia 11 grudnia 1996 roku sygn. Akt IPK 36/96 Sąd Najwyższy stwierdził, że:

złożone oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę ma miejsce także wtedy gdy pracownik mając realną możliwość zapoznania się z jego treścią z własnej woli tego nie zrobił.

Z powyższych orzeczeń orzeczeń wynika jednoznacznie, że decydujące znaczenie ma nie faktyczne zapoznanie się z treścią wypowiedzenia lecz jego możliwość zapoznania się z nim.

Jeśli jednak wypowiedzenie było wręczane bez świadka tzn. wręcza Ci go jedna osoba ODMÓW zapoznania się z nim. W sądzie pracy pracodawca nie będzie mógł się powołać na świadka, który zaświadczy, iż umożliwiono Ci zapoznanie się z wypowiedzeniem co w 99% oznacza twoją wygraną.

Zwolnienie a mobbing

Co to jest mobbing?

  • Zgodnie z Kodeksem pracy, mobbing to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu, które wywołują u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, a także powodują lub mają na celu poniżenie, ośmieszenie, izolację lub wyeliminowanie z zespołu.

Przykłady mobbingu:

  • Ograniczanie dostępu do ważnych informacji potrzebnych do wykonywania pracy.
  • Odbieranie zadań i „odstawianie na boczny tor”.
  • Szkalowanie lub rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na temat pracownika.
  • Otwarta krytyka, wyolbrzymianie drobnych błędów, upokarzanie publiczne.
  • Organizowanie pracy w sposób celowo uciążliwy, np. nadmiar przesiadek podczas podróży służbowych.

Co robić w przypadku mobbingu?

  1. Dokumentuj sytuacje:
    • Zapisuj daty, godziny, miejsca oraz szczegóły zdarzeń, które można uznać za mobbing.
    • Zachowuj kopie e-maili, notatek, wiadomości i innych dowodów.
  2. Zgłoś sprawę:
    • Zgłoś problem bezpośredniemu przełożonemu lub działowi HR (jeśli to możliwe).
    • Jeśli nie widzisz poprawy, skonsultuj się z prawnikiem.
  3. Odwołaj się do sądu pracy:
    • Masz prawo do odszkodowania, jeśli udowodnisz mobbing przed sądem pracy. Masz 21 dni po zwolnieniu na wniesieni sprawy.
    • Odszkodowanie może dotyczyć szkód na zdrowiu psychicznym, utraconych dochodów lub innych strat.
  4. Skorzystaj z pomocy instytucji: Skontaktuj się z Państwową Inspekcją Pracy lub organizacjami pozarządowymi zajmującymi się ochroną praw pracowniczych.

Dlaczego zostałem zwolniony z pracy ?

Jeśli wypowiedzenie z pracy jest dla Ciebie zaskoczeniem warto zrobić sobie rachunek sumienia i przeanalizować to co zrobiło się niewłaściwie.

Warto przemyśleć:

  • czy i jakich umiejętności/ech charakteru nam zabrakło,
  • w jakich typach firm nie warto pracować w przyszłości,
  • na jakie stanowiska pracy nie aplikować ponownie.

Rachunek sumienia należy zrobić jak najszybciej. Najlepiej w dniu otrzymania wypowiedzenia. W kolejnym dniu rozpoczyna się przecież nowy etap w życiu!

Źródła i podstawy prawne

100 000 PLN
12 miesięcy
Numer w rankingu
Oferta
Okres
Oprocentowanie
Ryzyko
Zysk
1.
Nowość
Nowość
Oferta
Pożyczka
Okres
12 mies.
Oprocentowanie
14,00%
Ryzyko
Średnie
Zysk
14 000 zł
Inwestuj
2.
Oferta
Konto oszczędnościowe
Okres
5 mies.
Oprocentowanie
7,00%
Ryzyko
Niskie
Zysk
2 951 zł
Inwestuj
3.
Dla USD i EUR
Dla USD i EUR
Oferta
Konto oszczędnościowe
Okres
12 mies.
Oprocentowanie
5,31%
Ryzyko
Niskie
Zysk
5 453 zł
Inwestuj
4.
Rekin korzysta!
Rekin korzysta!
Oferta
Lokata walutowa
Okres
12 mies.
Oprocentowanie
8,07%
Ryzyko
Niskie
Zysk
8 070 zł
Inwestuj
5.
Oferta
Obligacje skarbowe
Okres
12 mies.
Oprocentowanie
5,78%
Ryzyko
Niskie
Zysk
5 780 zł
Inwestuj
Zobacz więcej ofert