Monit to formalne przypomnieniem o długu wraz z prośbą o jego uregulowanie. Jaką formę może przybierać? Co zrobić po jego otrzymaniu? Jak prawidłowo napisać monit i kiedy wysłać go do dłużnika? W artykule odpowiemy na te i inne pytania dotyczące monitów.

Monit to narzędzie stosowane przez wierzycieli, którzy chcą odzyskać swoje należności. Wysyłany z reguły na etapie miękkiej windykacji długów jest rodzajem ponaglenia, który ma zmotywować dłużnika do spłaty zadłużenia. W polskim prawie nie istnieje formalna definicja monitu. Monity nie są także regulowane przez kodeks cywilny.

Jaki jest cel stosowania monitów?

Głównym celem stosowania monitów jest nie tylko przypomnienie dłużnikowi o zadłużeniu, ale także wezwanie go do spłaty długu. Warto, aby po otrzymaniu monitu dłużnik uregulował swoje zobowiązanie lub skontaktował się z wierzycielem. Celem kontaktu będzie ustalenie warunków spłaty, co daje szanse na uniknięcie stresujących i kosztownych działań towarzyszących kolejnym etapom windykacji – naliczenia odsetek za opóźnienie, postępowania sądowego i egzekucji komorniczej.

Jaką formę mogą przybierać monity?

Monity mogą przybierać odmienne formy. Najpopularniejsze to:

  • monit pisemny — wysyłany pocztą w formę listownej, najczęściej listem poleconym;
  • monit SMS-owy — ponaglenie wysyłane w formie wiadomości SMS;
  • monit e-mailowy — monit w formie pisemnej, przesyłany pocztą elektroniczną na adres e-mail dłużnika;
  • monit telefoniczny — polegający na wykonaniu połączenia na numer telefonu dłużnika i rozmowie wierzyciela (lub przedstawiciela wierzyciela) z dłużnikiem.

Oto treść przykładowego monitu SMS wysłanego przez bank: Minął termin spłaty

raty z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr 12345. Prosimy o uregulowanie zaległości, która wynosi 1234 zł. Nasi konsultanci są do Państwa dyspozycji pod numerem telefonu 123456.

Ważne: to, jaki rodzaj monitu wyśle wierzyciel, kiedy to zrobi i czy poprzestanie na jednym ponagleniu, zależy przede wszystkim od wewnętrznych zasad i procedur. Często zdarza się, zwłaszcza w przypadku instytucji finansowych i firm leasingowych, że przypomnienie o konieczności uregulowania długu trafia do dłużnika (zazwyczaj w formie SMS-a lub e-maila) już kolejnego dnia, po upływie terminu płatności. Jeśli nie przyniesie to oczekiwanego rezultatu, po upływie kilku lub kilkunastu dni wierzyciel często wysyła kolejny – pisemny.

Kto najczęściej stosuje monity?

Monity to narzędzia kojarzone przede wszystkim z instytucjami finansowymi: bankami (monit bankowy), spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi czy pozabankowymi instytucjami pożyczkowymi. W przypadku nieterminowej spłaty kredytu czy pożyczki, wysłanie monitu jest bowiem jednym z pierwszych działań windykacyjnych, mających na celu polubowne załatwienie sprawy i znalezienie dogodnego dla obu stron rozwiązania. W praktyce monit może jednak wysłać każdy podmiot obecny w powszechnym obrocie gospodarczym.

Jak napisać monit?

Jeśli mimo upływu terminu płatności kontrahent nie uregulował swojego zobowiązania, nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprzedawca wysłał do niego monit. W takich okolicznościach najlepszym rozwiązaniem będzie przesłanie dokumentu pocztą, w formie listu poleconego. Powinien on zawierać:

  • pełną nazwę i adres wierzyciela oraz dane dłużnika;
  • datę i miejsce sporządzenia monitu;
  • treść nawiązującą do zadłużenia i informację o konieczności uregulowania długu;
  • informację o podstawie należności, np. fakturze o konkretnym numerze czy umowie zawartej konkretnego dnia;
  • informację o kwocie zaległości;
  • termin na spłatę zadłużenia i numer konta do spłaty.

To, kiedy warto wysłać monit najlepiej pokazuje doświadczenie przedsiębiorców – im szybsza reakcja na brak płatności, tym większe szanse na wyegzekwowanie należności. Jeśli klient nie opłacił faktury, warto wysłać monit w ciągu 2-7 dni od terminu płatności figurującego na fakturze.

Ile wynosi koszt monitu i kto go pokrywa?

Koszty monitów zawsze ponosi adresat ponagleń, czyli dłużnik. Zgodnie z zapisami ustawy antylichwiarskiej z marca 2016 roku maksymalny koszt monitów nie może być wyższy niż wartość maksymalnych odsetek za opóźnienie określonych w art. 481 § 21 Kodeksu cywilnego. Od 5 stycznia 2022 roku wynosi ona 15,5% w skali roku.

Dostałeś monit — co możesz zrobić?

Najprostszym rozwiązaniem po otrzymaniu monitu będzie z pewnością spłata zadłużenia. Jeśli z jakichkolwiek powodów nie ma możliwości tego zrobić, nie należy lekceważyć otrzymanego ponaglenia. Unikanie odpowiedzialności przyniesie zdecydowanie więcej szkody, niż pożytku. Aby uniknąć kolejnych kroków procedury windykacyjnej, warto skontaktować się z wierzycielem, aby wypracować korzystne dla obu stron porozumienie i ustalić przyszły plan spłaty długu. Nawet jeśli możliwości finansowe firmy pozwalają na dokonywanie chociażby minimalnych miesięcznych spłat, wierzyciel z pewnością doceni taką postawę i chęć współpracy.

W jakich przypadkach można się odwołać?

W szczególnych przypadkach płatnicy mogą otrzymać monit bezpodstawnie. Najczęściej dochodzi do tego, jeśli:

  • środki na spłatę raty kredytu nie zostały jeszcze zaksięgowane na koncie kredytodawcy;
  • wierzyciel zwyczajnie się pomylił, wysyłając monit do niewłaściwego odbiorcy;
  • doszło do przedawnienia długu. Zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego dług z tytułu jazdy bez ważnego biletu telekomunikacyjnego przedawnia się po roku, roszczenie z tytułu debetu na rachunku bankowym po dwóch latach, a to wynikające z kredytu, pożyczki, zadłużenia na karcie kredytowej – po trzech. Choć przedawnienie nie oznacza, że dług uległ anulowaniu, po terminie przedawnienia wierzyciel nie może już dochodzić swoich praw w sądzie. W takich okolicznościach brak reakcji na monit nie narazi Cię więc na żadne prawne konsekwencje.

Jak uniknąć monitów?

Najlepszym dla płatnika sposobem na uniknięcie monitów jest terminowa spłata zobowiązań względem instytucji finansowych, leasingodawców, dostawców Internetu, kontrahentów biznesowych i innych instytucji. Dostawca produktów i usług, który chce wyeliminować konieczność wysyłania monitów i zdjąć ze swoich ramion ciężar współpracy z niesolidnymi płatnikami może sięgnąć po faktoring. Jeśli skorzysta się z takiego rozwiązania to nawet w dniu wystawienia faktury, instytucja faktoringowa przeleje na konto bankowe wierzyciela część lub całość kwoty z faktury. Ryzyko niewypłacalności dłużnika spocznie więc na faktorze. Dzięki temu nie ma potrzeby zastanawiania się, czy kontrahent opłacił otrzymaną fakturę i nie wystąpi konieczność wysyłki monitów.

Monity — najczęściej zadawane pytania

Czy prawo definiuje pojęcie monitu?

Nie. Polskie prawo nie wskazuje konkretnej definicji monitu.

Czy opłata za monit jest kosztem podatkowym?

Jak wskazują zapisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (z wyjątkami wskazanymi w tzw. katalogu wyłączeń). Opłaty za monity są więc dla przedsiębiorców kosztami podatkowymi.

Jaka jest różnica między monitem a wezwaniem do zapłaty?

Monit nie jest tym samym, co wezwanie do zapłaty. Jako monit rozumie się bowiem łagodne upomnienie, stosowane z reguły na początku procedury windykacyjnej. Wezwanie do zapłaty jest stanowczym żądaniem zwrotu należności we wskazanym terminie, informującym o konsekwencjach braku płatności — zazwyczaj w postaci skierowania sprawy na drogę sądową.