Jak oszczędzać na przyszłość dziecka?

Dwie zasady zanim zaczniesz oszczędzać:

1. Zadbaj o swoje długi

Kredyty przechodzą na spadkobierców, w pierwszej kolejności na małżonka/ę oraz na dzieci. W artykule o intercyzie wspominałem, że scenariusz dziedziczenia długów jest coraz częstszym zjawiskiem, o którym informują mnie czytelnicy. Spadkobiercy muszą zrzec się dziedziczenia lub wziąć odpowiedzialność za dług do wysokości wartości odziedziczonej gotówki i aktywów. Niespłacony kredyt to nie jest najlepsza perspektywa wejścia w dorosłe życie twojego dziecka. Jeżeli rata kredytu pochłania większość Twojej wypłaty skup się najpierw na spłacie zobowiązań, postaraj się uciąć niepotrzebne wydatki, spróbuj zwiększyć swoje dochody lub znaleźć dodatkowe źródła gotówki, a dopiero potem zacznij oszczędzać na przyszłość potomstwa. Możesz też skorzystać z porównywarki kredytów konsolidacyjnych  lub z konsultacji Rekina żeby optymalizować swoje zadłużenie.

2. Zadbaj o edukację finansową dziecka

Wyobraź sobie, że na osiemnaste urodziny dostajesz od rodziców dostęp do konta, na którym odkładali oszczędności dla Ciebie przez kilkanaście lat. Co zrobisz? Wydasz na imprezy, podróże, samochód, studia? Może zainwestujesz? To zależy od Twoich priorytetów i wiedzy na temat pieniędzy. Dlatego warto zadbać o edukację finansową swoich dzieci. Od najmłodszych lat powinny uczyć się oszczędzania i odkładania pieniędzy na swoje cele. Edukacja finansowa ma dużo wspólnego z uczeniem odpowiedzialności dziecka.

Niestety szkoły w Polsce rzadko oferują jakiekolwiek wsparcie w tej kwestii. Jedyne zajęcia, które mają coś wspólnego z ekonomią to zajęcia z podstaw przedsiębiorczości w liceum, a to zdecydowanie za późno. Istnieją organizacje tworzone przez studentów kierunków biznesowo-ekonomicznych, które w ramach wolontariatu organizują zajęcia z przedsiębiorczości dla młodszych uczniów i licealistów w niektórych szkołach.

Nic nie zastąpi jednak codziennej rozmowy z rodzicem na praktycznych przykładach. Jakich? W zależności od wieku możesz zaangażować dziecko w planowanie domowego budżetu, wytłumaczyć na czym polega kredyt, dlaczego lepiej trzymać oszczędności na lokacie, a nie w szufladzie i razem policzyć odsetki, pokazać na zakupach ile pieniędzy zapłaciliście jako podatek pośredni. Dzięki temu masz większą szansę na to, że Twoje dziecko rozsądnie spożytkuje pieczołowicie odkładane pieniądze. Jeżeli nie czujesz się pewnie ze swoją wiedzą na pewno znajdziesz interesujące Cię artykuły na temat zarabiania, inwestowania i oszczędzania oraz kredytów.

Od czego zacząć?

Nie ważne, czy planujesz oszczędzać na studia, komputer, pierwszy samochód dla dziecka, czy cokolwiek innego. Jeżeli masz wizję, na co pieniądze będą przeznaczone łatwiej określisz kwotę, którą należy odłożyć co miesiąc. Im wcześniej zaczniesz tym lepiej. Najczęściej Polacy oszczędzają na edukację uniwersytecką dziecka oraz wkład na mieszkanie.

Nie masz sprecyzowanego celu? Przeanalizuj swój domowy budżet, zastanów się czy masz jakieś wydatki, które jesteś w stanie bezboleśnie ograniczyć i ustal kwotę, którą co miesiąc przeznaczysz na przyszłość swojego dziecka. To ważne, żeby traktować to jak płacenie rachunków – co miesiąc przelewaj konkretną kwotę na osobne konto oszczędnościowe, zawsze po wypłacie. Niestety wolne środki finansowe mają tendencję do szybkiego znikania z konta. Ustawienie stałego przelewu zaraz po wypłacie pomoże Ci w dążeniu do celu.

Reklama

W przypadku oszczędzania dla dzieci największym sprzymierzeńcem jest czas, a największym wrogiem inflacja. Im wcześniej zaczniesz oszczędzać, tym lepiej. Jak mówi znane powiedzenie „pieniądz robi pieniądz”. Choć obecnie inflacja i niskie stopy procentowe nie są sprzymierzeńcem oszczędzających to jednak lata oszczędzania pozwolą zgromadzić niemały kapitał dla twojego dziecka.

Jak wyliczyć ile oszczędzę?

Wyobraź sobie, że w momencie urodzenia dziecka postanawiasz, że co miesiąc będziesz oszczędzać 100 zł. Pod koniec roku masz 1200 zł, które wpłacasz na lokatę z oprocentowaniem 2%. Lokata jest na 12 miesięcy, kapitalizacja odsetek następuje na koniec okresu. Po roku masz 1219 zł netto. W trakcie gdy Twoje pieniądze były na lokacie Ty dalej oszczędzałeś co miesiąc 100 zł, co daje kolejne 1200 zł. Tym razem w drugim roku życia dziecka na taką sama lokatę wpłacasz 2419 zł. Po 18 latach oszczędzania masz 24848 zł dla swojego dziecka.

Teraz wyobraź sobie, że zaczynasz oszczędzać dokładnie w ten sam sposób kiedy Twoje dziecko ma 10 lat. 24848 zł na lokacie osiągniesz, kiedy Twój potomek będzie miał 27 lat. Dla porównania, gdybyś zaczął oszczędzać od pierwszego roku życia dziecka po 27 latach miałbyś 40241 zł.

Jeżeli 100 zł zamienisz na 500+ po 18 latach oszczędzania na lokacie będziesz w stanie przekazać dziecku 124238 zł.

W tabeli poniżej znajdziesz dokładne wyliczenia dla tego przykładu. Jeżeli planujesz odłożyć inną kwotę możesz policzyć odsetki w kalkulatorze tutaj lub skorzystać z kalkulatora oszczędzania .

W przykładzie Rekina została zaprezentowana lokata Santander na 12 miesięcy dla uproszczenia obliczeń. Pieniądze dla dziecka możesz oszczędzać na krótszych lokatach, albo na koncie oszczędnościowym i wpłacać oszczędności co miesiąc. Obecnie oprocentowania kont oszczędnościowych są niższe niż w przypadku lokat. Z drugiej strony dają możliwość bardziej regularnego wpłacania środków. Porównanie najlepszych kont oszczędnościowych znajdziesz tutaj.

Możesz też połączyć oba produkty: co miesiąc odkładać pieniądze na konto oszczędnościowe, a w momencie gdy zbierzesz większą sumę (na przykład po roku) założyć lokatę z wyższym oprocentowaniem. W tym przypadku koniecznie zwróć uwagę na warunki wypłaty pieniędzy z konta oszczędnościowego.

Oczywiście to, ile rzeczywiście te pieniądze będą warte determinuje inflacja. Wywiad Rekina pokazał, że Polacy dobrze pamiętają czym jest inflacja, ponieważ doświadczyli jej skutków na własnej skórze. Aby dowiedzieć się więcej obejrzyj film czym jest inflacja i jak sobie z nią poradzić. Można spodziewać się, że inflacja w najbliższych latach będzie rosła, dokładniejszą analizę na ten temat przeczytasz tutaj.

Obecne oprocentowanie lokat pozwala przynajmniej częściowo zneutralizować negatywne skutki inflacji, ale nie wiemy co nas czeka za kilkanaście lat. W przypadku oszczędzania na przyszłość dziecka niezwykle istotne jest bezpieczeństwo inwestycji. Jeżeli udało Ci się uzbierać bardziej pokaźną sumę zastanów się, czy nie chcesz zainwestować jej w aktywa lub nieruchomości, które można potem przekazać dziecku lub spieniężyć.

Inwestowanie w aktywa na przyszłość dziecka

W ostatnim czasie coraz bardziej popularny staje się koncept ekonomii współdzielenia. Na pewno słyszałeś o Blablacar, Airbnb, co-workingu czy Uberze. Współużytkowanie zamiast kupowania na własność ma wiele plusów, szczególnie z ekologicznego punktu widzenia. Z drugiej strony jeżeli planujesz lub masz dzieci weź pod uwagę to, że aktywa, które kupujesz teraz prawdopodobnie przejdą kiedyś na potomstwo. Masz dylemat czy kupić mieszkanie na kredyt czy wynajmować? Do swojej listy za i przeciw dopisz, że to mieszkanie kiedyś przejmie Twoje dziecko i być może pozwoli mu uniknąć własnego kredytu hipotecznego w dorosłym życiu, o ile Ty podejdziesz do tego rozsądnie i spłacisz swój.

Mieszkanie, lokal użytkowy albo nawet garaż to nieruchomość, która prawdopodobnie będzie w popularnych miastach tylko zyskiwać na wartości. Ekonomiści spierają się czy to już bańka na rynku nieruchomości i kiedy to pęknie, ale w przypadku oszczędności na przyszłość dziecka skupiamy się na perspektywie długoterminowej. Według GUS w 2 kwartale 2019 roku wzrost cen nieruchomości ustabilizował się. W porównaniu do 2018 roku wzrost cen nieruchomości wynosił na rynku wtórnym +9,4%, a na rynku pierwotnym +6,6%. Możesz zobaczyć jak ja zainwestowałem w mieszkanie na wynajem.

Nieruchomość może być źródłem dochodu pasywnego, który generuje dodatkowe środki finansowe. W momencie uzyskania pełnoletności dziecka nieruchomość można sprzedać lub przekazać jako darowiznę. Pamiętaj, że w przypadku otrzymania darowizny od najbliższych (małżonek, małżonka, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha) możesz zostać zwolniony z opodatkowania również w przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku. Musisz jednak zgłosić darowiznę naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego na druku SD-Z2.

a może akcje spółek?

Udziały w firmie to aktywu, ponieważ generuje przychód w postaci dywidendy i często także poprzez wzrost wartości. W strefie VIP bloga, której otwarcie planuję już w styczniu 2020 r. znajdziesz moje typy z kategorii bezpiecznych długoterminowo. Podam Ci jednak już tutaj jakiś przykład niezłego wyboru. Inwestycja np. w akcje PKO BP lub PZU mają niskie ryzyko w kategorii akcji spółek. Dlaczego? To firmy z kategorii monopolistów Państwowych, posiadających uprzywilejowaną pozycję w swoich branżach np. tani kapitał, klientów z przydziału, długa tradycję i markę wśród Polaków. Kluczowy jest oczywiście moment zakupu. Kup po prostu poniżej średniej ceny z ostatnich 10-lat, a wtedy jest mała szansa abyś nie zyskał. Do zakupu akcji będziesz potrzebował darmowy rachunek maklerski.

Może IKE/IKZE?

Kolejnym sposobem na oszczędzanie na przyszłość swoją i dziecka jest IKE oraz IKZE. Jest to najbardziej długoterminowa opcja i sprawdzi się raczej w przypadku osób ze starszymi dziećmi. Przy zakładaniu Indywidualnego Konta Emerytalnego lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego możesz wskazać osobę uprawniona, która w razie śmierci odziedziczy zgromadzone środki. Spadkobiercy są zwolnieni z podatków od zysków i darowizn. Dodatkowo, jeżeli małoletni odziedziczy środki po zmarłym oszczędzającym na IKE może przetransferować środki na swoje konto IKE. Nie może jednak dokonywać własnych wpłat do osiągnięcia pełnoletności lub momentu osiągania dochodów z pracy.

Oszczędzanie za pomocą IKE i IKZE ma dużo plusów. Zysk jest zwolniony od podatków kapitałowych, o ile poczeka się z wypłatą środków określonego wieku i spełni dodatkowy warunek. W przypadku IKE do wypłacenia środków bez podatku musimy poczekać do 60 roku życia, dla IKZE wiek wynosi 65 lat. Wyciągnięcie gotówki wcześniej wiąże się z naliczeniem 19% podatku i definitywnym zamknięciem konta.

Dodatkowym warunkiem wypłaty środków bez opodatkowania po przekroczeniu progu wiekowego jest wpłacenie pieniędzy na IKE/IKZE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych lub wpłacenie ponad połowy wartości wpłat na IKE co najmniej 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. Konto IKZE daje nam dodatkowo możliwość  skorzystania z ulgi podatkowej.

Ta metoda oszczędzania ma jeszcze jedno ograniczenie – limit wpłat. W przypadku IKE jest to 300% prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2019 roku wyniosło 14295 zł. W 2019 roku wysokość kwoty wpłat na IKZE  wynosi 5 718 zł

Ubezpieczenie – swoje i dziecka

Masz plan na oszczędzanie, ustaliłeś cel i założyłeś już lokatę. Czy można zrobić coś jeszcze żeby zabezpieczyć finansowo swoją latorośl? Jeżeli planujesz potomstwo i pracujesz na etacie przejrzyj ofertę ubezpieczeń grupowych w swojej firmie. Takie ubezpieczenia zazwyczaj kosztują około 40-80 zł i mogą pokrywać pakiet zdrowotny, wypadkowy, szpitalny i rodzinny. Coraz częściej pracodawcy oferują pokrycie kosztów ubezpieczenia dla pracownika z możliwością odpłatnego ubezpieczenia członka rodziny. Większość z nich zawiera świadczenie od urodzenia dziecka oraz od trudnych sytuacji życiowych jak zgon czy poważna choroba. W przypadku najgorszego dodatkowy zastrzyk gotówki jest w stanie pomóc Twojej rodzinie, szczególnie że sprawy spadkowe mogą trwać latami.

A ty? Czy oszczędzasz na przyszłość swojego dziecka? W jaki sposób?