Jako naród popadamy w coraz większe zadłużenie – prywatnie i jako Państwo. Wielu Polaków oprócz kredytów hipotecznych i na zakup auta decyduje się na karty kredytowe lub chwilówki, by dopiąć domowy budżet, często z myślą „jakoś to będzie”. Tak samo dzieje się często z firmami czy to jednoosobowymi, czy większymi. Nie każdy biznes musi być strzałem w dziesiątkę, a wręcz przeciwnie, może wpędzić właściciela w niebotyczne długi. Zastanawiasz się jak uchronić siebie przed błędami współmałżonka? A może sam prowadzisz działalność i wolisz zabezpieczyć rodzinę przed ewentualnym niepowodzeniem?

Wielu czytelników, którzy do mnie piszą, często przyznaje, że długi trzyma w tajemnicy przed rodziną i bliskim osobami. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że pewnego dnia dowie się o konieczności spłacania długów małżonka lub rodziców. Czy intercyza jest prostym narzędziem aby zapobiec wplątaniu w kłopoty finansowe drogiej Ci osoby? Czy intercyza chroni także przed roszczeniami po rozpadzie małżeństwa?

Czym jest intercyza?

Jest to umowa zawierana pomiędzy małżonkami lub osobami chcącymi wstąpić w związek małżeński wprowadzająca odmienny niż ustawa majątkowa ustrój małżeński. Wchodząc w związek małżeński tworzymy ze współmałżonkiem wspólnotę majątkową, w której skład wchodzą:

    • wynagrodzenia za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,

    • dochody z majątku wspólnego oraz osobistego każdego z małżonków,

    • środki na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym,

    • kwoty składek na subkoncie emerytalnym.

Oczywiście każde z małżonków posiada też majątek osobisty, który należy tylko do niego i nie wchodzi w skład wspólnoty majątkowej, jest to przede wszystkim:

    • majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa,

    • majątek nabyty przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę,

    • majątek uzyskany z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub zdrowia, jednak z wykluczeniem renty,

    • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,

    • przedmioty nabyte z majątku osobistego, chyba że przepis mówi inaczej.

Intercyzę, czyli umowę majątkową małżeńską dzielimy na 4 rodzaje:

    • umowa wyłączająca wspólność majątkową – stosowana najczęściej, rozgranicza całkowicie majątki małżonków sprawiając, że ich wspólny budżet nie istnieje.

    • umowa rozszerzająca wspólność majątkową – poszerza zakres rzeczy wchodzących do wspólnego majątku. Pozwala np. wnieść majątek osobisty do wspólnej puli.

    • umowa ograniczająca wspólność majątkową – Wykluczenie ze wspólnoty majątkowej niektórych części zapisanych w ustawie.

    • umowa przywracająca wspólność ustawową – Przywraca ustawową wspólnotę majątkową małżonków.

Oczywiście taka umowa musi zostać zatwierdzona przez notariusza aktem notarialnym. Koszt takiej wizyty może wynosić maksymalnie 400 zł + VAT, jeżeli podpiszesz ją przed zawarciem małżeństwa lub jeśli zrobisz to już po ślubie to koszt waha się pomiędzy 100 zł a 10 tys. złotych w zależności od wielkości majątku wspólnego małżonków.

Przed czym chroni intercyza?

Intercyza pozwala przede wszystkim uchronić siebie lub współmałżonka przed błędnymi decyzjami finansowymi. Dotyczy to umowy wyłączającej wspólność majątkową oraz ograniczającą wspólność majątkową. W takim wypadku należność dochodzona jest z majątku osobistego osoby zadłużonej, a nie ze wspólnego budżetu. Warunkiem koniecznym takiego rozwiązania jest podpisanie intercyzy jeszcze przed zaciągnięciem zobowiązania czy powstania zadłużenia. Pamiętaj, że prawo nie działa wstecz tak samo, jak nieznajomość prawa nie uchyla Cię od jego konsekwencji. Intercyza daje też możliwość samodzielnego decydowania o majątku np. zakup nieruchomości, inwestycje czy kredyty. Dzięki intercyzie unikniesz też niepotrzebnej walki o podział majątku w razie rozwodu.

Kiedy intercyza nie chroni?

Niestety intercyza nie zapewnia bezpieczeństwa majątkowego w kilku znaczących przypadkach:

    • Jeżeli umowa wyłączająca lub ograniczająca wspólność majątkową zostanie podpisana już po pojawieniu się zobowiązania, wtedy należność egzekwowana jest z majątku wspólnego,

    • Jeżeli małżonek nie poinformował kontrahenta o zaistnieniu intercyzy, wtedy należność również jest egzekwowana z majątku współmałżonków,

    • Jeżeli współmałżonek będzie winny niezapłaconych podatków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej np. VAT, akcyzę, podatek dochodowy z wykluczeniem spadku lub darowizny, ale tylko w wypadku, jeśli współprowadzisz firmę lub wykonujesz czynności zlecone, a ponadto czerpiesz z tego korzyści materialne.

Plusy i minusy intercyzy

Każda umowa ma swoje plusy i minusy, dlatego tak ważne jest przeanalizowanie poszczególnej sytuacji każdej pary. W jednym przypadku intercyza będzie świetnym rozwiązaniem, pozwalającym uniknąć wielu problemów, w innym będzie wiązała się tylko z niepotrzebnymi kosztami i utrudnieniami. Przedstawię Ci teraz plusy i minusy posiadania intercyzy.

  • Plusy intercyzy:
    • Możliwość samodzielnego decydowania o swoim majątku np. zakupie nieruchomości, inwestycji czy kredycie,
    • Ochrona drugiego z małżonków przed większością zadłużeń,
    • Pozwala uniknąć niepotrzebnego sporu o podział majątku w razie rozwodu.
  • Minusy intercyzy:
    • Brak możliwości wspólnego rozliczania się z podatków dochodowych,
    • Intercyza nie w każdym przypadku uchroni przed zadłużeniem małżonka,
    • Przymus każdorazowego informowania kontrahenta o rozdzielności majątkowej, w przeciwnym razie intercyza traci moc w tym konkretnym przypadku,
    • Obniżona zdolność kredytowa.

Czy opłaca się podpisać intercyzę?

Nie odpowiem Ci wprost, ponieważ każdy przypadek może być inny. Jeśli np. Twój mąż/żona prowadzą działalność gospodarczą lub wiesz, że niezbyt roztropnie podchodzą do domowego budżetu to umowa wyłączająca wspólność majątkową będzie bardzo dobrym rozwiązaniem. Jeśli jednak planujesz w niedalekiej przyszłości ubiegać się o kredyt hipoteczny bądź też dostrzegasz duże korzyści ze wspólnego rozliczania się ze współmałżonkiem to intercyza raczej nie będzie opłacalna.

Indywidualna pomoc w razie „W”

Jak widzisz, ocena sytuacji nie należy do prostych. Często sytuacje są tak skomplikowane, że nie-sposób określić czy intercyza rozwiązuje problem czy może trzeba zastosować inne niestandardowe rozwiązania. Jeśli zależy Ci na przeanalizowaniu Twojej sytuacji przez eksperta w tej dziedzinie to zapraszam Cię do skorzystania z pilotażowych płatnych konsultacji ze prawnikiem Rekina, który w rzeczowy sposób podejdzie do problemu i pomoże Ci przebrnąć przez niusanse prawne związane z intercyzą.