Co to jest WIBOR?

-uDowiedz się czym jest WIBOR i jaki wpływ ma wyskość raty kredytu. Poznaj rodzej WIBOR oraz sposób kwotwania tej stopy procentowej. Jeśli zadajesz sobie pytanie czy lepszy jest WIBOR 3M czy 6M, także znajdziesz tu odpowiedź.

Czym jest WIBOR?

WIBOR (czyli Warsaw Interbank Offered Rate) to stopa procentowa kredytów i pożyczek na rynku międzybankowym. Jest to zatem cena, za którą jeden bank gotowy jest udostępnić swoje środku drugiemu bankowi.

WIBOR jest wykorzystywana również przy ustalaniu wysokości oprocentowania dla kredytów dla konsumentów, takich jak kredyty gotówkowe, czy hipoteczne. Stawka WIBOR zwiększa przy tym całkowite oprocentowanie długu, ponieważ powiększa równocześnie marżę banku.

Ponadto, stawka WIBOR jest brana pod uwagę przy w ustalaniu wysokości stóp procentowych dla rat leasingu z opodatkowaniem zmiennym. Stopa WIBOR ma wpływ również na ustalanie wartości obligacji korporacyjnych i skarbowych, pomagając inwestorom obliczyć dochód z inwestycji, np. sumując WIBOR i marżę.

Co wpływa na stopę WIBOR?

Wpływ na wysokości WIBOR-u mają następujące czynniki:

1. wysokość stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP) – niższa stopa procentowa jest skorelowana z niższą ratą kredytu, dzięki której rośnie sprzedaż usług i produktów. Takie zjawisko ma pozytywny wpływ na gospodarkę. Przede wszystkim to Narodowy Bank Polski (NBP) steruje ilością pieniądza w obiegu i jego kosztem napędza lub ogranicza inflację, poprzez politykę monetarną;
2. inflacja – jej wysokość ma wpływ na WIBOR przez zapotrzebowanie na pieniądz i gwarant interesów kredytobiorców. Ten proces powoduje, że polityka pieniężna staje się bardziej restrykcyjna (ograniczanie wypływu pieniądza), przez którą stopy procentowe kredytów rosną i są wyższe od stopy inflacji;
3. podaż pieniądza – wiąże się z podażą kredytów. Banki komercyjne kreując jej poziom sprawiają, że jest więcej możliwości rozwoju akcji kredytowej i zysków z polityki kredytowej;
4. wartość PKB – na WIBOR wpływa podobnie jak inflacja. Wzrost PKB powoduje wzrost wysokości stóp procentowych, a co za tym idzie, decyzje RPP o zaostrzeniu polityki pieniężnej;
5. stopa lombardowa – określa najwyższy poziom oprocentowania. Jest to podstawa do naliczania odsetek przeterminowanych. Wpływ stopy lombardowej na WIBOR można określić jako przedterminowe naliczanie wysokości odsetek do zapłaty;
6. stopa depozytowa – wysokość oprocentowania, po której NBP przyjmuje depozyty od banków komercyjnych. Stopa ta ma wpływ na podaż pieniądza i przez to pośrednio na stawkę WIBOR;
7. cykl koniunkturalny – pośrednio wpływa na WIBOR. Bezpośredni wpływ cyklu koniunkturalnego dotyczy inflacji, z kolei ta ma większy wpływ na wysokość WIBOR.

Ustalanie wysokości WIBOR-u

WIBOR nie jest stałą wartością. Jej wysokość jest ustalana każdego dnia roboczego o 11.00 przez największe polskie banki. W tym miejscu należy zaznaczyć, że istnieje jeszcze stawka WIBOR ON, którą ustala się o 17:00 podczas bardzo ważnej operacji, jaką jest tzw. fixing (kwotowanie).

Fixing to proces polegający na wskazaniu przez banki komercyjne stopy procentowej, po której chcą i mogą pożyczyć pieniądze danego dnia. Rada Polityki Pieniężnej ma za zadanie dopilnować przestrzegania odpowiednich procedur i jest organem akceptującym wysokość stawki. Tutaj warto pamiętać, że WIBOR jest ustalany na podstawie deklaracji banków, a nie fizycznie odbytych transakcji. Proces fixingu polega na tym, że WIBOR ustala się niejako na podstawie ustnej umowy przedstawicieli banków. To powoduje, że stawka WIBOR-u „powstaje” bez jakichkolwiek fizycznych danych, np. średniej liczby udzielonych kredytów przez konkretny bank w danym miesiącu.

WIBOR jest średnią arytmetyczną obliczaną po odrzuceniu dwóch najniższych i dwóch najwyższych propozycji banków.

Do uczestników fixingu w Polsce należy aktualnie 10 poniższych banków:

• Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK);
• BNP Paribas;
• Citi Handlowy;
• Millenium Bank;
• Bank Pekao S.A.;
• mBank;
• Santander;
• Deutsche Bank;
• ING Bank Śląski;
• PKO Bank Polski.

Administratorem wskaźników referencyjnych w Polsce jest GPW Benchmark S.A.

Fixing stawek referencyjnych oraz dostarczanie i weryfikacja kwotowań banków odbywa się za pośrednictwem Systemu Fixingowego WIBIX. Jest to aplikacja webowa udostępniana przez GPW Benchmark uczestnikom fixingu. Za pomocą tej aplikacji, w dniu fixingu do godziny 11:00, uczestnicy zobowiązani są do przekazania administratorowi kwotowań na każdy rodzaj stawki WIBOR.

Rodzaje stawek WIBOR

Skróty przy nazwie „WIBOR”, jak ON, 3M, 6M, czy 12M, nie pozostają bez znaczenia. Należy interpretować je jako okresy, na jakie konkretnie zostaje ustalona stopa procentowa WIBOR. Przykładowo, jeśli na dzień zawarcia kredytu stawka WIBOR 3M wynosi przy nim 2,62% to oprocentowanie tego kredytu w tej wysokości obowiązuje na 3 miesiące.

Jednostką sprawującą nadzór nad wszystkimi aspektami opracowywania wskaźników referencyjnych stóp procentowych (w tym WIBOR) jest Komitet Nadzorczy Wskaźników Referencyjnych Stóp Procentowych. Komitet Nadzorczy składa się z 5 do 9 członków powoływanych przez GPW Benchmark S.A. Do zadań Komitetu Nadzorczego należą między innymi:

• przynajmniej coroczny przegląd pomiarów (realiów gospodarczych i określeń rynkowych) oraz metod opracowywania wskaźników referencyjnych stóp procentowych;
• nadzorowanie zmian dotyczących metod opracowywania wskaźników;
• nadzorowanie GPW Benchmark w zakresie zarządzania wskaźnikami i ich funkcjonowaniem;
• monitorowanie danych (wartości) przekazywanych do ustalania wskaźników referencyjnych, w tym m.in. kwotowania.

Proces wyznaczania wysokości WIBOR-u jest bardzo rygorystycznie określony przez prawo zarówno polskie, jak i europejskie. Bardzo ważnym aktem prawnym regulującym tę procedurę jest rozporządzenie BMR.

Wpływ stopy WIBOR na transakcje finansowe

Stopy depozytowa i lombardowa także wpływają na WIBOR.

Stopa depozytowa jest ceną, którą płaci NBP bankom komercyjnym za złożone depozyty. Z kolei stopa lombardowa to najwyższy koszt pożyczki od NBP dla innych banków, pod zastaw papierów wartościowych. Wartość WIBOR mieści się zazwyczaj pomiędzy wysokością stopy depozytowej NBP a stopy lombardowej.

WIBOR wpływa głównie na wiele rodzajów kredytów: gotówkowych, hipotecznych, na tzw. „chwilówki”, także na raty leasingowe, czy na wartości obligacji. Jest zmienną stopą referencyjną całkowitego oprocentowania kredytu. Jego wartość może zatem rosnąć, spadać lub pozostawać na podobnym poziomie, co sprawia, że oprocentowanie kredytu ze zmienną stopą procentową ulega zmianom. To istotne dla ubiegających się o kredyt, bo im niższe oprocentowanie, tym niższa rata kredytu hipotecznego.

Wiedza o wartości WIBOR jest niezbędna do kalkulacji kosztu kredytu ponieważ koszt kredytu ze zmienną stopą zmieniają się z powodu aktualizacji stawek WIBOR. Wpływ na wysokość kredytu jest w tym przypadku duży, ponieważ to WIBOR najbardziej odpowiada za zmianę oprocentowania. Szczegółowe zasady jego aktualizacji znajdują się w umowie kredytowej, którą klient zawiera ze swoim bankiem.

Na kredyty konsumenckie WIBOR ma podobny wpływ jak na kredyty hipoteczne. Niski WIBOR czasami nie jest równoznaczny z tanim kredytem. Im niższa referencyjna stopa oprocentowania, tym wyższa marża banku, więc niski WIBOR nie równa się niskiej racie kredytu. Mimo spadku WIBOR, rata kredytu klienta banku nie musi wcale spaść.

Przykłady powyżej to nie jedyne transakcje, na które wpływa WIBOR. Od niego zależą także ceny obligacji skarbowych i korporacyjnych.

Zmiany WIBOR-u a zmiana raty kredytowej

Przy zmianach stawek WIBOR należy pamiętać o kilku kwestiach:

• niższy WIBOR to niższa rata kredytu, analogicznie w przypadku wzrostu (wyższy WIBOR to wyższa rata kredytu);
• mniejszy WIBOR w wielu przypadkach oznacza wyższą marżę banku;
• im wyższa stopa procentowa WIBOR, tym wyższa może okazać się rata kredytu.

Fakt, jak zmienia się WIBOR dla poszczególnych rodzajów kredytu najlepiej odzwierciedlają przykłady. Warto też pamiętać, że przy różnych typach kredytu wysokość WIBOR może być inna (np. 3M dla hipotecznego i 6M dla gotówkowego). Przykładowe zmiany w wysokości rat po aktualizacji WIBOR zaprezentowano w tabelach poniżej.

Przykład 1

Przykład 2

* przy stawce WIBOR 6M wynoszącej 2,55% (08.12.21).

Szukając najlepszego kredytu warto zatem najpierw przyjrzeć się prognozom stawek WIBOR i szacunkowo obliczyć ratę kredytu, wspomagając się kalkulatorem kredytowym. Ratę kredytu można obliczyć korzystając na przykład z kalkulatora kredytowego dostępnego na stronie Rekin Finansów.

Najlepszy WIBOR dla kredytobiorcy – 3M czy 6M?

Banki stosują różne rodzaje stawek WIBOR-u. Przykładowo, te, u których znaleźć można najczęściej WIBOR 3M to:

• PKO BP;
• Pekao;
• BOŚ;
• ING Bank Śląski.

Pozostałe banki stosują WIBOR 6M:

• Milenium Bank;
• Getin Noble;
• BNP Paribas;
• Santander.

Stwierdzenie, która stawka WIBOR będzie najlepsza dla biorącego kredyt zależy od wielu czynników. Przede wszystkim, warto spojrzeć na bieżące w danej chwili wzrostów lub spadków stóp procentowych na rynku.

Jeśli stopy procentowe spadają, WIBOR 3M może okazać się lepszym wyborem dla kredytobiorcy. W dłuższej perspektywie czasu koszty kredytu i jego raty będą niższe, ponieważ stawka WIBOR zmienia się (spada) co 3 miesiące.

Gdy stopy procentowe rosną, WIBOR 6M może okazać się wyborem bezpieczniejszym. Zmiana (wzrost) stawki WIBOR-u w takim przypadku nastąpi po upływie 6-ciu miesięcy, a nie trzech. WIBOR 6M jest wyborem, który może zapewnić nieco większą stabilność oprocentowania, dzięki późniejszej aktualizacji stawki.