W poprzednim artykule opisywałem formacje występujące na wykresach cen par walutowych m.in zasadę trendów i kanałów trendowych. W tym artykule poruszę temat formacji świec japońskich, które w połączeniu z najpopularniejszymi formacjami(np. głowa z ramionami), wskażą nam kierunek w jakim podąży cena. Stwarza to, oczywiście szanse do otwarcia pozycji i zarobienia pieniędzy.
Może już wiesz, że wykresy liniowe są bezużyteczne w grze na forex. Są jeszcze inne typy wykresów ale nie warto zaprzątać sobie nimi głowy. Ponad 90% graczy używa wykresów świec japońskich.
ŚWIECE JAPOŃSKIE
Aby lepiej zrozumieć o czym będzie aktualny artykuł, przygotowałem grafikę, która zobrazuje wygląd przykładowej świecy japońskiej:
NAJSKUTECZNIEJSZE FORMACJE ŚWIECOWE
Formacje świecowe są jednym z najskuteczniejszych narzędzi analizy technicznej wykresów cen. Mają zastosowanie na wszystkich interwałach czasowych – im wyższy tym większe znaczenie dla danej formacji. Pokazują one sentyment jaki występuje na rynku. Jest to doskonałe narzędzie zarówno dla początkujących jak i profesjonalnych graczy. Formacje świecowe są jednymi z najpotężniejszych sygnałów przewidywania przyszłych ruchów cen. Nie zawsze jednak nadają się do oceny rozmiarów przyszłej zmiany, dlatego warto posiłkować się innymi wskaźnikami lub formacjami analizy technicznej, które uzupełnią nasze dane. Jeśli jednak możesz przewidzieć kierunek zmian, jesteś już w połowie drogi do skutecznej gry na rynku Forex.
Formacje świecowe dzielą się na dwie podstawowe grupy:
- Formacje odwrócenia – gdzie dotychczasowy trend ustaje i zmienia kierunek
- Formacje kontynuacji – gdy po okresie konsolidacji wcześniejszy ruch kierunkowy zostaje wznowiony.
Kluczem do interpretacji formacji świecowej jako wskaźnika odwrócenia trendu jest istnienie wyraźnego ruchu kierunkowego przed wystąpieniem formacji. Jeśli przed mieliśmy do czynienia z trendem bocznym – oznaczonym krótkim korpusem świecy – formacja odwrócenia na wykresie świecowym ma stosunkowo małe znaczenie. Przez wyraźny ruch kierunkowy rozumiemy na przykład część trendu wzrostowego lub spadkowego, gdzie mamy do czynienia z jednostajnym i jednoznacznym wzrostem lub spadkiem notowań. Taki ruch mozemy poznać przez stosunkowo długie korpusy świec.
Specjaliści z zakresu analizy technicznej potrafią wyróżnić dziesiątki różnych formacji świecowych sygnalizujących zmianę trendu, ale my skupimy się na kilku najbardziej powszechnie stosowanych. Pamiętaj, że niektóre formacje odwrócenia trendu składają się z jednej zaledwie świecy, podczas do zaistnienia innych niezbędne są dwie lub trzy. Jeśli przyjrzysz się uważnie, dojdziesz do wniosku, że wiele formacji to warianty jednego typu (są one sygnałem utraty impetu ruchu kierunkowego i sugerują potencjalne odwrócenie notowań ceny).
ŚWIECA DOJI
Świeca doji (zwana również gwiazdą doji) to najbardziej charakterystyczna spośród formacji świecowych, ponieważ jako kształt podstawowy stanowi bazę dla wielu innych formacji. Świeca doji pojawia się wtedy, gdy kurs otwarcia nie różni się od kursu zamknięcia, w efekcie czego powstaje kształt bez korpusu.
Świeca Doji sygnalizuje odwrócenie trendu
W przypadku, gdy kurs zamknięcia nie różni się znacznie od kursu otwarcia i powstaje świeca z bardzo krótkim korpusem, przy odrobinie wyobraźni można nazwać ją doji, przy czym sporo zależy od typu poprzedzających ją świec. Jeśli maja one długie korpusy, to krótki korpus z większa dozą prawdopodobieństwa można uznać za sygnał zmiany trendu. Zawsze kiedy kurs zamknięcia bliski jest kursowi otwarcia i na wykresie zapisu notowań pojawia się doji, zaznacz i zapamiętaj ten przypadek, a potem poszukaj innych sygnałów potwierdzających odwrócenie.
Świece doji mają tak wielkie znaczenie, ponieważ są symbolem niepewności i niezdecydowania. Po wyglądzie świecy doji można stwierdzić, że w tym czasie kupujący, jak i sprzedający aktywnie spekulowali na rynku, ale ostatecznie kurs zamknięcia był równy lub bliski kursowi otwarcia. Oznacza to, że żadna grupa graczy nie zdominowała rynku. Im dłuższe cienie świecy doji, tym większa niepewność panuje na rynku i tym większe prawdopodobieństwo odwrócenia panującego trendu.
Z formacją podwójnej świecy doji mamy do czynienia wtedy, gdy widzimy dwie następujące po sobie gwiazdy doji. Większa niepewność towarzysząca formacji podwójnej świecy doji jest sygnałem każącym przypuszczać, że po zniknięciu wątpliwości przyszły ruch kursów będzie silniejszy niż zwykle.
Sama świeca doji uważana jest raczej za formacje neutralną(w aspekcie kierunku przyszłego ruchu). Aby potwierdzić sygnał zmiany trendu poprzedzany przez świece doji, należy poczekać na charakterystyczny ruch cen, np. przełamanie linii trendu.
MŁOT I WISIELEC
Młot i wisielec to dwie formacje składające się z pojedynczej świecy, które wskazują na wysokie prawdopodobieństwo zmiany trendu. Obie świece mają podobny kształt – krótki korpus w górnej części, długi dolny cień(przynajmniej dwukrotnie dłuższy niż korpus świecy) oraz krótki górny cień lub całkowity jego brak. Korpus może mieć jasny lub ciemny kolor.
Młot
Formacja młota
Formacje nazywa się młotem, gdy pojawia się w trakcie trendu spadkowego. Młot jest sygnałem zapowiadającej się hossy. Młot wyróżnia się długim dolnym cieniem i korpusem umiejscowionym w górnej części świecy – oba te elementy są sygnałami rynku byka przy trendzie spadkowym. Jeśli widzisz formacje młota, możesz zacząć grac na zwyżki, nie czekając na potwierdzenie.
Wisielec
Podwójny wisielec
Formacje nazywa się wisielcem, gdy pojawia się w trakcie trendu wzrostowego. Wisielec jest sygnałem zmiany trendu i może być początkiem bessy. Wisielec w przeciwieństwie do młota, wymaga dodatkowego potwierdzenia w postaci drugiej charakterystycznej świecy, ponieważ długi dolny cień i korpus znajdujący się w górnej części świecy w aspekcie trendu wzrostowego to na ogół sygnały rynku byka. W celu potwierdzenia przewidywań zwróć uwagę czy ceny otwarcia lub zamknięcia na kolejnej świecy znajdują się poniżej korpusu wisielca.
SZPULKI
Szpulki to jednoświecowe formacje wyróżniające się krótkim korpusem i zwykle krótkimi cieniami górnymi i dolnymi, chociaż długość cieni ma w tym przypadku znaczenie drugorzędne. Duże znaczenie formacji szpulek ma swoje źródło w krótkim korpusie, który zawsze jest sygnałem zmniejszenia impetu ruchu kierunkowego po serii świec kontynuacji trendu.
Szpulki+wisielec
Formacja szpulki stanowi czasami element innych formacji odwrócenia, takich jak młot lub wisielec, i można ją traktować jak nieco „grubsze” doji. Szpulka wymaga dodatkowego potwierdzenia przez kolejne świece, lecz jeśli dostrzeżesz taką formacje, przygotuj się na prawdopodobieństwo odwrócenia trendu.
OBJĘCIA
Objęcia to dwie formacje dwuświecowe, które mogą zapowiadać hossę lub bessę. Prognoza zależy od trendu, przy którym pojawiają się na wykresie:
- Formacja objęcia hossy: Pierwsza świeca jest ciemna, a po niej następuje długa jasna świeca, której korpus przysłania korpus pierwszej. Im krótszy korpus pierwszej świecy, tym bardziej znaczący sygnał odwrócenia.
- Formacja objęcia bessy: Pierwsza świeca jest jasna, a po niej następuje długa ciemna świeca, której korpus przysłania korpus pierwszej.
Objęcie bessy
Czas aby połączyć wiedzę z poprzednich części kursu ze świecami japońskimi. Będziesz zdziwiony tym, że najprostsze narzędzia są najskuteczniejsze. Największym problemem graczy jest to, że nie potrafią poprawnie zastosować tych narzędzi.
ŁĄCZENIE KLASYCZNYCH FORMACJI CENOWYCH Z FORMACJAMI ŚWIECOWYMI
Najlepszym sposobem na wskazanie kierunku w jakim podąży cena w przyszłości jest wyszukiwanie na wykresie formacji, o których pisałem w poprzednim artykule z dodatkowymi potwierdzeniami w postaci formacji świecowych. Jeden z takich przykładów pokaże na wykresie pary EUR/USD interwału m5(jedna świeczka tworzy się 5 minut).
W tej sytuacji po występującym silnym trendzie spadkowym sformułowała nam się formacja odwróconej głowy z ramionami. Silnym potwierdzeniem tej formacji i wskazaniem prawdopodobnego odwrócenia trendu była w tym przypadku formacja młota, która uformowała się na wysokości lewego ramienia i w tym miejscu utworzyła prawe ramię. W tym przypadku najbezpieczniej było zająć pozycje LONG(gra na wzrosty) dopiero po przebiciu od dołu linii tzw. szyji.
Jak widać na wykresie można zauważyć testowanie oporu linii szyi od góry. Właśnie ten moment okazał się idealnym momentem na zajęcie pozycji. Otrzymaliśmy 4 sygnały, które wskazywały na wzrost kursu:
- formację odwróconej szyi i głowy
- formację świecową młot
- przebicie linii szyi
- testowanie linii szyi od góry – linia szyi stała się linią wsparcia
Kolejna ciekawa sytuacja z opisanymi wyżej formacjami pojawiła się na wykresie interwału H1 (świeca tworzona w jedną godzinę) pary walutowej EUR/USD:
Czerwona pozioma linia pokazuje opór dla notowań tej pary. Wyznaczony on został dzięki dynamicznemu spadkowi, który mogliśmy przewidzieć, gdyż przed spadkiem pojawiła się formacja wisielca. Szczyt ten został potem wykorzystywany jako opór dla ceny. Przy każdej kolejnej próbie ataku oporu pojawiały się formacje świecowe wskazujące tendencje spadkowe na tym rynku. Każda podobna sytuacja mogłaby być wykorzystywana do zajmowania pozycji krótkiej(SHORT).
Szukając dalej, ciekawa sytuacja ukształtowała się na interwale M30 pary walutowej EUR/USD:
Formacja młota, która pojawia się przy prawym ramieniu formacji odwróconej głowy z ramionami daje sygnał do otwarcia pozycji
Po raz kolejny mamy tutaj do czynienia z formacją odwróconej głowy z ramionami. Jest ona dodatkowo potwierdzona formacją młota. Jest to bardzo dobry sygnał do zajęcia pozycji długiej(LONG).
ZAPAMIĘTAJ!!
W przypadku stosowania formacji świecowych najważniejszą zasadą jest, aby poczekać do zajęcia pozycji dopiero po zamknięciu świecy na stosowanym przez nas interwale. Bardzo wielu traderów zajmuje pozycje w trakcie formowania się świecy, do której zakończenia pozostaje jeszcze klika minut, bądź godzin co jest bardzo dużym błędem. Dlatego, zawsze należy czekać do zamknięcia świecy!
Jak zapewne zauważyłeś pozycje zajmujemy dopiero po otrzymaniu paru sygnałów, które wskazują na to, iż ceny podążą w konkretnym kierunku. Korzystamy także jeszcze z innych sygnałów o czym dowiesz się już wkrótce.
W kolejnym etapie szkolenia dowiesz się więcej o interwałach czasowych. Jak zauważyłeś niektóre wykresy prezentowaliśmy w ujęciu 5 minutowy a inne w godzinnym. Dlaczego ?
